Koninklijke historie en verstilde pracht op de Veluwezoom
Diep in de Veluwezoom, verscholen tussen glooiende bossen en statige lanen, ligt een plek waar geschiedenis en natuur op indrukwekkende wijze samenkomen: het voormalige Hof te Dieren. Ooit het favoriete jachtslot van stadhouder-koning Willem III, nu een landschap vol verhalen, wandelroutes en verrassingen. Wie de sfeer van toen wil voelen, hoeft alleen maar af te slaan naar de Carolinaberg in het beroemde Sterrenbos.
Een geschiedenis die teruggaat tot de vroege middeleeuwen
De oudste vermelding van Dieren dateert al uit het jaar 838, toen het nog “Theothorne” heette. Rond het jaar 1000 bezaten Adela van Hamaland en graaf Balderik hier gronden. In 1168 schonk keizer Frederik I het goed aan Engelbert I van Berg. Eeuwen later, in 1249, vestigde de Duitse Orde hier een commanderij.
In 1647 nam Willem II van Oranje het bezit over van de Orde. Zijn zoon, stadhouder-koning Willem III, liet tussen 1679 en 1684 het middeleeuwse huis verbouwen tot zijn geliefde jachtslot: Hof te Dieren. Er verrees een statig paleis omringd door een formele, geometrische tuin met vijvers, terrassen, fonteinen en grotten. De Oranjes lieten een enorme wildbaan aanleggen, die grote delen van de Veluwezoom omvatte.
In 1795, bij de Franse inval, ging het slot in vlammen op. Omstreeks 1820 werd op dezelfde plek een nieuw landhuis gebouwd, dit keer in opdracht van gravin Marie Cornélie van Wassenaer Obdam. Het kreeg een paleisachtige uitstraling en een Engels landschapspark, ontworpen door J.D. Zocher jr. Later bracht de bekende landschapsarchitect Eduard Petzold aanpassingen aan. Het huis overleefde de Tweede Wereldoorlog niet: het raakte zwaar beschadigd en werd in 1965 gesloopt. Wat rest zijn de tuinen, een bijzondere tuinmanswoning uit 1903, en de verhalen.
De Carolinaberg: hoogtepunt in het Sterrenbos
Vandaag de dag is de allure van het oude hof het best voelbaar op de Carolinaberg. Hier, midden in het zorgvuldig ontworpen Sterrenbos, komen veertien beukenlanen symmetrisch samen. Sta je in het centrum, dan kijk je als het ware het jachttafereel van vroeger in: jagers te paard die van laan naar laan trekken, omgeven door bewonderende blikken van het jachtgezelschap. Het bos werd ontworpen om niet alleen te jagen, maar vooral ook om te kijken en te beleven.
Het Sterrenbos maakt deel uit van een groter aaneengesloten natuurgebied, samen met de bossen van landgoed Middachten en terreinen van Natuurmonumenten – ideaal voor een lange, afwisselende wandeling.
Wijngaard en tuinmuur: erfgoed met een nieuwe bestemming
Bijzonder is ook wat er is overgebleven van de oude moestuin. Binnen de nog bestaande tuinmuur uit 1885, waarin vroeger warmte werd vastgehouden voor het kweken van leifruit (mogelijk zelfs via verwarmde luchtbuizen), ligt tegenwoordig een wijngaard. Sinds 2004 wordt hier wijn verbouwd op een manier die eer doet aan het historische karakter van de plek. Het is zelfs de grootste ommuurde wijngaard van Nederland. De tuin en kwekerij zijn te bezoeken en organiseren regelmatig proeverijen en activiteiten.
Uitzicht vanaf de Emmapiramide
Niet ver van het Hof ligt de Emmapiramide, een kunstmatig aangelegde uitkijkheuvel aan de Kluizenaarsweg, op de grens van de gemeenten Rheden en Rozendaal. De top ligt op 98 meter hoogte, met daarop een houten uitkijktoren van 30 meter. Vanaf hier heb je een indrukwekkend uitzicht over de Veluwezoom – en bij helder weer zie je zelfs Duitsland liggen. De toren is vrij toegankelijk en vormt een prachtig sluitstuk van een wandeling door dit historische gebied.